1 yaş bebek gelişimi, motor, dil ve sosyal becerilerin hızla ilerlediği dönüm noktasıdır. Bebekler artık desteksiz ayakta durabilir, adım atmaya başlayabilir ve çevresine daha bilinçli tepkiler verebilir. Bu dönem bağımsızlığın ilk adımlarıdır.
Dil gelişiminde ilk anlamlı kelimeler duyulmaya başlanır. Bebekler işaretlerle isteklerini belirtir ve bazı basit yönergeleri anlayabilir. Konuşma girişimlerinin desteklenmesi, ilerideki dil becerilerini güçlendirir.
Beslenme alışkanlıkları bu dönemde değişir. Katı gıdalar daha aktif tüketilir, bebekler kendi kendine yemek yemeyi dener. Bu hem bağımsızlık hem de ince motor gelişim için önemlidir.
Sosyal gelişimde bebekler aile bireylerine daha bağlıdır. Yabancılara tepki verebilir, anne-babadan ayrılmakta zorlanabilir. Bu süreç, güvenli bağlanmanın gelişiminde kritik bir rol oynar.
1 Yaş Bebek Gelişimi Nasıl Olur?
12 aylık bebek görüntüsü
Bir yaş, bebeğinizin hayatındaki en baş döndürücü dönüşümlerden biridir. Gözünüzün önünde, sürekli size muhtaç o minicik varlık, yavaş yavaş kendi ayakları üzerinde durmaya çalışan, meraklı ve hareketli bir bireye dönüşür. Bu sadece fiziksel bir büyüme değildir; bebeğinizin dünyayı algılama ve onunla etkileşim kurma biçimi temelden değişir. İlk yıl, adeta bir gelişim sprintidir. Doğum kilosunun üçe katlandığı, boyunun neredeyse yarı yarıya uzadığı bu dönem, aynı zamanda beyin gelişiminin de en hızlı olduğu zamandır. Hafıza, dil, mantık yürütme gibi gelecekteki tüm yeteneklerinin temelleri bu ilk 12 ayda atılır.
Gelişim alanları birbiriyle iç içedir. Örneğin emeklemeyi veya yürümeyi öğrenen bir bebek, daha önce ulaşamadığı yerlere giderek yeni şeyler keşfeder. Bu keşifler onun zihinsel gelişimini tetikler. El becerileri arttıkça nesneleri daha iyi kavrar, inceler ve bu da problem çözme yeteneğini geliştirir. Bu yüzden gelişimini bir bütün olarak ele almak önemlidir.
Anne-babaların sıkça endişelendiği konulardan biri de “gelişimsel dönüm noktaları” veya kilometre taşlarıdır. “Acaba bebeğim zamanında yürüyecek mi?”, “Neden hala konuşmuyor?” gibi sorular zihinleri meşgul eder. Eskiden bu listeler, çocukların yaklaşık yarısının yapabildiği becerileri içerirdi ve bu durum çocuğu “ortalama” olmayan pek çok ailede gereksiz strese yol açardı. Artık bu yaklaşım değişti. Güncel kılavuzlar, çocukların %75’inin, yani büyük çoğunluğunun o yaşta yapması beklenen becerileri esas alıyor. Bu endişe eşiğini daha net bir hale getirir. Amacımız “çocuğum ortalamaya göre nerede?” sorusuna takılıp kalmak yerine, “çocuğumun gerçekten bir desteğe ihtiyacı var mı?” sorusuna odaklanmaktır. Örneğin emeklemek artık listeden çıkarılmıştır, çünkü her çocuğun gelişimi kendine özgüdür ve bazı bebekler emeklemeden doğrudan yürümeye geçebilir. Önemli olan bebeğinizin kendine has hızında ama istikrarlı bir şekilde ilerlemesidir.
Bir yaşındaki bir bebeğin gelişimini değerlendirirken gözlemlediğimiz temel alanlar şunlardır:
- Bilişsel ve zihinsel beceriler
- Fiziksel ve motor gelişim
- Sosyal ve duygusal etkileşimler
- Dil ve iletişim yetenekleri
1 Yaşındaki Bebek Neler Yapar ?
1 yaşındaki bebekler, bağımsız hareket etmeye başlar ve çevreyle daha etkili iletişim kurar. Bu dönem, motor, sosyal ve dil gelişiminin hızlandığı önemli bir süreçtir:
- Desteksiz yürüyebilir veya ilk adımlarını atabilir
- Basit talimatları anlayarak yerine getirebilir
- Kendi adını duyduğunda tepki verir
- “Anne”, “baba” gibi kelimeleri bilinçli kullanır
- El çırpma, bay bay yapma gibi sosyal hareketleri taklit eder
- Oyuncakları amaçlı şekilde kullanmaya başlar
- Basit neden-sonuç ilişkilerini kavrayabilir
Harika, işte kurallara uygun şekilde hazırlanmış 13 aylık bebek gelişimi yanıtı:
1 Yaşındaki Bebeğin Zihinsel Gelişimi Nasıl Olur?
Bebeğinizin bir yaşındaki zihinsel dünyası, adeta bir keşif ve aydınlanma evresidir. Artık sadece bakan değil gören, düşünen ve bağlantılar kuran bir beyin devrededir. Bu dönemdeki en büyük zihinsel sıçramalardan biri “nesne kalıcılığı” kavramının oturmasıdır. Bu bir nesne veya kişi gözden kaybolduğunda onun yok olmadığını, hala var olmaya devam ettiğini anlaması demektir. Örneğin sevdiği bir oyuncağı bir örtünün altına sakladığınızda, 9 aylık bir bebek oyuncağın yok olduğunu düşünüp ilgisini kaybedebilirken, 1 yaşındaki bir bebek örtüyü kaldırıp oyuncağı aramaya başlar. Çünkü artık zihninde o oyuncağın bir resmi vardır:
Bu zihinsel gelişimin duygusal bir yansıması da “ayrılık kaygısı”dır. Siz odadan çıktığınızda ağlamaya başlamasının sebebi şımarıklık değil tam da bu bilişsel ilerlemedir. Artık sizin gözden kaybolduğunuzda yok olmadığınızı, bir yerlerde var olduğunuzu biliyor. Ancak zaman kavramı henüz gelişmediği için ne zaman döneceğinizi kestiremez ve bu belirsizlik onu endişelendirir. Dolayısıyla ayrılık kaygısı aslında sağlıklı bir bağ kurduğunuzun ve bebeğinizin zihinsel olarak önemli bir aşama kaydettiğinin en güzel işaretlerinden biridir.
Taklit etme, bu dönemin bir diğer sihirli becerisidir. El sallamayı, alkış yapmayı, basit sesleri veya hareketleri taklit etmesi, sadece sevimli bir davranış değil; aynı zamanda dikkatini toplayabildiğini, gördüğünü hafızasında tutabildiğini ve o hareketi yapmak için vücudunu organize edebildiğini gösterir. Problem çözme yetenekleri de filizlenmeye başlar. Küpleri bir kutuya doldurup boşaltması, iki nesneyi birbirine vurarak ses çıkarması, bir bardağı ağzına götürmesi gibi basit eylemler, aslında karmaşık zihinsel süreçlerin birer ürünüdür. Nesnelerin ne işe yaradığını yavaş yavaş anlamaya başlar; tarağı saçına, telefonu kulağına götürmesi bu yüzdendir. Bu eylemler, neden-sonuç ilişkisi kurma ve amaca yönelik hareket etme becerilerinin ilk adımlarıdır.
Bebeğinizin bu dönemde sergilediği bazı temel zihinsel gelişim göstergeleri şunlardır:
- Saklanan bir nesneyi aramak
- “Hayır” dendiğinde kısa bir an duraklamak
- “Alkış yap” veya “el salla” gibi basit komutları yerine getirmek
- Nesneleri bir kutunun içine koymak ve çıkarmak
- İşaret parmağıyla bir şeyi göstermek
- Kitaptaki tanıdık nesnelerin resimlerine bakmak
- Basit jestleri ve sesleri taklit etmek
1 Yaşındaki Bebeğin Fiziksel Gelişimi Nasıl Olur?
Bir yaş, bebeğinizin vücudunu yepyeni şekillerde kullanmayı öğrendiği, hareket kabiliyetinin zirve yaptığı bir dönemdir. Bu fiziksel gelişim, onun dünyayı keşfetme ve öğrenme arzusunun motorudur. Kaba motor becerileri, yani büyük kas gruplarını (bacaklar, kollar, gövde) kullanma yeteneği, bu yaşta müthiş bir atılım yapar. En belirgin başarı, bağımsız hareketliliğe geçiştir. Bebeğiniz muhtemelen bir yerlere tutunarak kendini ayağa çekmeye başlamıştır. Koltuk kenarında veya sehpa etrafında yan yan adımlar atarak “sıralama” hareketi yapması çok yaygındır. Kimi bebekler bu dönemde kısa süreliğine desteksiz ayakta durabilir ve hatta ilk korkak adımlarını atabilirler. Ancak unutmayın her çocuğun yürüme yaşı farklıdır. Bazıları 10 aylıkken yürürken, bazılarının 15-16 ayı bulması tamamen normaldir. Önemli olan sürekli yeni denemeler yapması ve hareket etme motivasyonudur. Sadece ayakta durmak değil yatar pozisyondan kendi başına oturur hale gelmesi de bu dönemin önemli bir kaba motor becerisidir.
İnce motor becerileri ise küçük kas gruplarının, özellikle el ve parmakların kontrolünü içerir. Bu dönemdeki en havalı gelişim, “kıskaç kavraması”nın mükemmelleşmesidir. Bu başparmak ve işaret parmağının uçlarını bir araya getirerek minicik nesneleri, mesela bir mısır gevreği tanesini veya küçük bir ekmek kırıntısını, alabilmesidir. Bu beceri, kendi kendine parmak gıdalarını yemesine olanak tanıyarak ona büyük bir özerklik kazandırır. Aynı zamanda ileride düğme iliklemek, fermuar çekmek ve kalem tutmak gibi daha karmaşık el becerilerinin de temelini oluşturur. Bu beceriyi geliştirmesi için ona güvenli parmak gıdaları sunmak harika bir pratiktir. Elbette bu yeni yetenek, boğulma riskine karşı daha dikkatli olmanız gerektiği anlamına da gelir. Artık yerden bulduğu her küçük şeyi ağzına götürebilir!
Bu dönemde gözlemleyebileceğiniz temel fiziksel gelişim adımları şunlardır:
- Mobilyalara tutunarak ayağa kalkmak
- Eşyalara tutunarak yan yan yürümek (sıralamak)
- Yardımsız oturur pozisyona geçmek
- Birkaç saniye desteksiz ayakta durmak
- İlk bağımsız adımlarını atmak (bazı bebekler için)
- Başparmak ve işaret parmağıyla küçük nesneleri tutmak (kıskaç kavraması)
- İki bloğu birbirine vurmak
- Nesneleri bilinçli olarak elinden bırakmak
- İşaret parmağıyla bir yerleri göstermek ve dürtmek
- Karton kitapların sayfalarını çevirmek (birkaç tanesini birden olsa bile)
1 Yaşındaki Bebeğin Sosyal Gelişimi ve Becerileri
Bir yaşındaki bebeğinizin sosyal dünyası, iki zıt duygunun karmaşık bir dansına sahne olur: bir yandan size olan derin bağlılığı ve güven ihtiyacı, diğer yandan filizlenen bağımsızlık ve kendini keşfetme arzusu. Bu dönemde sizinle, yani birincil bakıcılarıyla kurduğu bağ iyice pekişir. Sizi gördüğünde sevinir, rahatlamak için size sokulur ve oyun oynamak için sizi arar. Dikkat çekmek için sesler çıkarması veya kucağınıza bir kitap getirmesi, artık sizinle bilinçli bir sosyal etkileşim kurduğunun göstergesidir.
Bu güçlü ve sağlıklı bağın doğal bir sonucu olarak “yabancı kaygısı” da ortaya çıkar. Tanımadığı kişilere karşı utangaç, mesafeli ve hatta korku dolu olabilir. Yeni bir ortama girdiğinde veya tanımadığı biriyle karşılaştığında sık sık dönüp size bakarak adeta “Her şey yolunda mı?” diye kontrol eder. Sizi bir “güvenli üs” olarak kullanır. Bu davranışlar, bebeğinizin tanıdık ve yabancı ayrımını yapabildiğini ve sizin onun için ne kadar önemli olduğunuzu anladığını gösteren sağlıklı gelişim işaretleridir. Bu dönemde ebeveynlere düşen görev, sabırlı olmak ve ona güvence vermektir. Kısa süreli ayrılık denemeleri yapmak, vedalaşırken bunu hızlı ve kararlı bir şekilde yapmak ama asla gizlice kaçmamak, güvenini pekiştirecektir.
Oyun, sosyal becerilerin geliştiği en önemli alandır. Artık tek taraflı oynamaz, karşılıklı sosyal oyunlardan keyif alır. “Ce-e” oynamak, “pat-a-cake” (alkış oyunu) gibi oyunlara kahkahalarla katılması, sosyal etkileşimin ne kadar keyifli olduğunu öğrendiğini gösterir. Bu dönemin en büyük sosyal-bilişsel sıçramalarından biri ise “işaret etme” becerisidir. İşaret parmağıyla istediği bir şeyi veya ilginç bulduğu bir nesneyi göstermesi, basit bir hareketten çok daha fazlasıdır. Bu “ortak dikkat” becerisinin başlangıcıdır. Yani “Bak, ben şuna bakıyorum, sen de bakar mısın?” demenin bir yoludur. Bu bebeğinizin artık başkalarının da kendisininkinden farklı bir bakış açısı ve dikkati olduğunu anlamaya başladığının ilk kanıtıdır. Bu beceri, dil gelişiminden paylaşılan deneyimlere kadar pek çok ileri düzey sosyal yeteneğin temelini oluşturur.
Bir yaşındaki bebeğinizin sosyal dünyasında gözlemleyebileceğiniz bazı önemli beceriler.
- “Ce-e” gibi karşılıklı oyunlara katılmak
- İstediği bir şeyi işaret parmağıyla göstermek
- İlgi çekmek için sesler çıkarmak veya hareketler yapmak
- Tanımadığı kişilerden çekinmek (yabancı kaygısı)
- Anne veya baba ayrıldığında üzülmek (ayrılık kaygısı)
- Belirli oyuncakları veya kişileri tercih etmek
- Giyinirken kolunu uzatarak yardımcı olmaya çalışmak
- “El salla” veya “öpücük gönder” gibi sosyal jestleri yapmak
1 Yaşındaki Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olur?
Bir yaş civarında, birçok ailenin uyku düzeni oturmuşken aniden bozulmalar yaşanması oldukça yaygındır. Tam “Artık geceleri deliksiz uyuyor” diye sevinirken, bebeğiniz yeniden sık sık uyanmaya, uykuya dalmakta direnmeye başlayabilir. Genellikle “12 aylık uyku gerilemesi” olarak adlandırılan bu durum aslında bir gerileme değil tam tersine bebeğinizin kaydettiği muazzam gelişimin bir yan etkisidir. Bu geçici fırtına, genellikle birkaç hafta sürer ve altında yatan nedenler doğrudan bebeğinizin yaşadığı diğer büyük değişimlerle bağlantılıdır.
Yeni kazandığı fiziksel beceriler, yatağa girdiğinde de devam eder. Ayakta durmayı, sıralamayı yeni öğrenmiş bir bebek, uyku saatinde bile bu becerilerini pratik yapmak isteyebilir. Beşikte sürekli ayağa kalkıp durması, uykuya dalmasını zorlaştırabilir. Aynı zamanda, zirveye ulaşan ayrılık kaygısı da önemli bir faktördür. Yatağında yalnız kalmak onu eskisinden daha fazla endişelendirebilir ve sizin varlığınıza daha çok ihtiyaç duyabilir. Zihni de artık çok daha aktiftir; gün içinde öğrendiği onca yeni şey, hayal gücünün canlanması, beyninin “kapanmasını” ve sakinleşmesini zorlaştırabilir. Tüm bunlara bir de sıkça bu dönemde yaşanan diş çıkarma sancıları eklendiğinde, uykunun bölünmesi neredeyse kaçınılmaz hale gelir.
Bu dönemde en önemli kurtarıcınız, tutarlılıktır. Sakinleştirici, öngörülebilir ve istikrarlı bir uyku rutini sürdürmek her zamankinden daha önemlidir. Elbette sıkıntısı olduğunda onu rahatlatmalısınız, ancak uyku kuralları konusunda kararlı olmak, bu geçici dönemin kalıcı kötü alışkanlıklara dönüşmesini engeller.
“12 aylık uyku gerilemesi” sırasında fark edebileceğiniz bazı belirtiler şunlardır:
- Gece uyanmalarının aniden artması
- Yatma saatine karşı yoğun bir direnç gösterme
- Uykuya dalmakta zorlanma
- Daha huysuz ve mızmız olma
- Gündüz uykularının kısalması veya reddedilmesi
- Daha önce kendi kendine uykuya dalabiliyorken artık destek istemesi
1 Yaş Bebek Kilosu Ortalama Ne Kadar Olur?
Bebeğinizin birinci yaş kontrolünde, boy ve baş çevresiyle birlikte en temel ölçümlerden biri de kilosudur. Bu ölçüm, ilk bir yıllık hızlı büyüme ve beslenme sürecinin en somut göstergelerinden biridir. Ebeveynler genellikle çocuklarının kilosunu diğer bebeklerle kıyaslama eğiliminde olsalar da unutulmaması gereken en önemli nokta, her çocuğun büyüme hızının kendine özgü olduğudur.
Ortalama değerler bir referans noktası sunsa da asıl önemli olan bebeğinizin kendi büyüme eğrisidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün standartlarına göre, bir yaşındaki bir bebek için ortalama kilo değerleri bir fikir verebilir. Ancak bu rakamlar sadece bir ortalamadır. Bir çocuk doktoru için anlamlı olan bebeğinizin doğumdan itibaren düzenli olarak takip edilen büyüme çizelgesindeki seyrini korumasıdır. Sağlıklı bir bebek, genellikle belirli bir persentil (yüzdelik dilim) çizgisine paralel olarak büyür. Örneğin hep 75. persentilde ilerleyen bir bebeğin kilosunun 50. persentildeki bir bebekten fazla olması tamamen normaldir. Asıl dikkat edilmesi gereken, bebeğin kendi büyüme eğrisinde ani düşüşler veya duraklamalar olmasıdır. Bu durum altta yatan bir beslenme veya sağlık sorununun işareti olabilir ve daha detaylı bir değerlendirme gerektirir. Pratik bir kural olarak bebeklerin çoğunun ilk yaş günlerinde doğum kilolarını yaklaşık olarak üçe katlamış olmaları beklenir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 50. persentil (ortalama) değerlerine göre beklenen kilolar.
- Erkek bebekler için: Yaklaşık 9.7 kg
- Kız bebekler için: Yaklaşık 9.0 kg
1 Yaş Bebek Boyu Ortalama Ne Kadar Olur?
Kilo gibi, boy (doktorların kullandığı terimle yatar pozisyonda ölçülen uzunluk) da bebeğinizin fiziksel gelişiminin temel bir göstergesidir. Boy uzaması, iskelet sisteminin büyümesini yansıtır ve kiloya göre kısa süreli beslenme değişikliklerinden daha az etkilenir. Bu yüzden çocuğun genel büyüme potansiyeli hakkında daha istikrarlı bir bilgi verir.
Tıpkı kiloda olduğu gibi, boy ölçümünde de tek bir rakamdan çok, çocuğun zaman içindeki gelişim seyri önemlidir. Büyüme çizelgeleri, bebeğinizin boyunun kendi yaş ve cinsiyetindeki diğer çocuklara göre nerede olduğunu gösteren persentil eğrileri içerir. Bebeğinizin bu eğrilerden birini tutarlı bir şekilde takip etmesi, sağlıklı bir doğrusal büyümenin işaretidir. Kilo ve boy persentilleri arasında büyük bir uyumsuzluk olması (örneğin kilonun 90. persentilde, boyun ise 25. persentilde olması) veya boy uzamasının aniden yavaşlaması, doktorunuzun dikkatini çekecek ve daha yakından incelenmesi gereken bir durum olabilir. Genel bir kural olarak bir bebek ilk yılın sonunda doğum boyuna yaklaşık 25 cm eklemiş olur. Bu hayatın hiçbir döneminde tekrarlanmayacak kadar hızlı bir boy artışıdır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 50. persentil (ortalama) değerlerine göre beklenen boy uzunlukları.
- Erkek bebekler için: Yaklaşık 75.8 cm
- Kız bebekler için: Yaklaşık 74.0 cm
1 Yaşındaki Bebek Günde Ne Kadar Uyur?
Anne babaların en çok merak ettiği konulardan biri de bebeklerinin ne kadar uykuya ihtiyaç duyduğudur. Yeterli ve kaliteli uyku, bebeğinizin fiziksel büyümesi, beyin gelişimi ve duygusal dengesi için en az beslenme kadar hayati öneme sahiptir. Bir yaşındaki bir çocuğun uyku ihtiyacı, daha küçük bebeklere göre biraz azalmış olsa da hala oldukça yüksektir.
Uzmanların ortak görüşü, bu yaştaki bir çocuğun 24 saatlik bir zaman dilimi içinde toplamda 11 ila 14 saat uyuması gerektiğidir. Bu genel bir aralıktır ve her çocuğun bireysel ihtiyacı biraz farklılık gösterebilir. Bazı bebekler 11 saatle enerjik olurken, bazıları 14 saate ihtiyaç duyabilir. Önemli olan bebeğinizin gün içinde uyanık olduğu zamanlarda enerjik, mutlu ve ilgili olup olmadığını gözlemlemektir. Bu toplam uyku süresi tek bir seferde alınmaz. Genellikle gece ve gündüz uykuları olarak ikiye bölünür. Gündüz uykuları da bu yaşta genellikle sabahtan ve öğleden sonra olmak üzere iki seans şeklindedir, ancak bazı bebekler bu dönemde tek ve daha uzun bir öğleden sonra uykusuna geçiş yapmaya başlayabilir.
Bir yaşındaki bebeğinizin tipik günlük uyku dağılımı şu şekildedir.
- Toplam uyku süresi: 11 ila 14 saat
- Gece uykusu: Yaklaşık 10 ila 12 saat
- Gündüz uykusu: Toplamda 2 ila 3 saat (genellikle 1 veya 2 uykuya bölünmüş halde)
1 Yaşındaki Bebeklerin Aşı Takvimi Nasıldır?
Birinci yaş kontrolü, bebeğinizin sağlığını korumak adına atılan en önemli adımlardan birini, yani aşı takvimindeki kritik bir durağı içerir. Bu ziyaret, hem bebeklik döneminde başlanan bazı aşı serilerinin pekiştirme (rapel) dozlarının yapıldığı hem de bebeğinizin bağışıklık sisteminin artık hazır olduğu yepyeni aşılarla tanıştığı önemli bir zamandır. Sağlık Bakanlığı ve çocuk sağlığı otoritelerinin belirlediği bu takvime uymak, bebeğinizi kızamık, suçiçeği, menenjit gibi ciddi ve potansiyel olarak tehlikeli pek çok hastalıktan korumanın en etkili ve bilimsel yoludur.
Aşıların zamanlaması rastgele değildir. Her aşı, bebeğin bağışıklık sisteminin en iyi yanıtı vereceği ve anneden geçen koruyucu antikorların azaldığı dönemler hesaplanarak, bilimsel veriler ışığında en uygun zamanda uygulanır. 12. ayda birden fazla aşının aynı anda yapılması bazı ebeveynleri endişelendirebilir. Ancak yıllardır yapılan milyonlarca doz uygulama ve bilimsel çalışmalar aşıların birlikte yapılmasının güvenli ve etkili olduğunu, bebeğin bağışıklık sistemine “aşırı yük” bindirmediğini net bir şekilde göstermektedir. Aşıları ertelemek veya takvimi yaymak, bebeğinizi bu hastalıklara karşı gereksiz yere korumasız bırakmak anlamına gelir.
T.C. Sağlık Bakanlığı’nın 12. ay ve sonrasındaki aşı takviminde yer alan temel aşılar şunlardır:
- KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak): 12. ayda ilk dozu yapılır.
- KPA (Konjuge Pnömokok Aşısı): 12. ayda pekiştirme dozu uygulanır.
- Suçiçeği: 12. ayda ilk dozu yapılır.
- Hepatit A: Takvimde 18. ayda ilk dozu ve 24. ayda ikinci dozu olarak uygulanır.
- DaBT-İPA-Hib (Difteri, Boğmaca, Tetanoz, Çocuk Felci, Menenjit Aşısı): 18. ayda pekiştirme dozu yapılır.
- OPA (Canlı Çocuk Felci Aşısı): 18. ayda ikinci dozu ağızdan damla olarak uygulanır.
- Mevsimsel Grip (İnfluenza): 6. aydan itibaren her yıl tek doz olarak yapılması önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular
1 yaş bebeklerde dil gelişimi nasıldır?
Bu dönemde bebekler genellikle “anne” veya “baba” gibi birkaç anlamlı kelime söyleyebilir. Jestlerle iletişim kurmaya devam eder ve çevresindeki sesleri taklit etmeye başlar.
1 yaş bebeklerde motor gelişim nasıl ilerler?
Çoğu bebek bu dönemde destekle yürüyebilir, bazıları bağımsız yürümeye başlar. Oyuncaklarını itip çekebilir ve elleriyle blokları üst üste koyabilir.
1 yaş bebeklerde sosyal gelişim nasıldır?
Anne-babaya bağlılık güçlüdür. Yabancı kaygısı görülebilir. Başka çocuklarla yan yana oynayabilir fakat paylaşma ve işbirliği henüz gelişmemiştir.
1 yaş bebeklerde uyku düzeni nasıldır?
Bebekler genellikle 12-14 saat uyur. Gündüz iki kez uykuya ihtiyaç duyar. Düzenli uyku alışkanlıkları sağlıklı gelişim için oldukça önemlidir.
1 yaş bebeklerde beslenme nasıl olmalı?
Anne sütü devam ediyorsa verilebilir. Çocuğun çiğneme becerisi geliştiği için katı yiyecekler daha rahat tüketilebilir. Dengeli öğünler için tüm besin grupları sunulmalıdır.
1 yaş bebeklerde tuvalet eğitimi için erken mi?
Bu yaşta tuvalet eğitimi için erkendir. Çocuğun kas kontrolü henüz yeterince gelişmemiştir. Eğitim için genellikle 18 aydan sonra uygunluk gözlenir.
1 yaş bebeklerde dil gecikmesi nasıl fark edilir?
Çocuğun hiç kelime söylememesi, yönergelere yanıt vermemesi veya iletişimden kaçınması dil gecikmesi belirtisi olabilir. Uzman değerlendirmesi gerekebilir.
1 yaş bebeklerde ince motor becerileri nasıl desteklenir?
Kitap sayfalarını çevirmek, küçük oyuncakları tutmak ve blok dizmek ince motor gelişimini destekler. Günlük oyunlarda bu tür etkinliklere yer verilmesi faydalıdır.
1 yaş bebeklerde öfke nöbetleri normal midir?
Bağımsızlık duygusu yeni gelişmeye başladığı için bazı öfke tepkileri görülebilir. Bu dönemde sabırlı olmak ve sınırları yumuşak şekilde koymak önemlidir.
1 yaş bebeklerde gelişim geriliği nasıl anlaşılır?
Motor becerilerde belirgin gecikme, kelime üretmemesi veya göz teması kurmaması gelişimsel sorun belirtisi olabilir. Bu durumda uzman görüşü alınmalıdır.