20 aylık bebek gelişimi, dil ve motor becerilerde önemli ilerlemeler içerir. Bebek 10–20 kelimeyi aktif kullanabilir ve basit yönergeleri yerine getirebilir. Taklit yoluyla yeni kelimeler öğrenme sık görülür.
Motor gelişimde merdiven çıkma, topa vurma ve kısa mesafede koşma yetenekleri gelişir. El becerilerinde ise blok dizme, kaşıkla yemek yeme gibi davranışlar daha belirgin hale gelir.
Sosyal ve duygusal gelişimde bebekler bağımsızlık gösterebilir. Ancak istekleri karşılanmadığında öfke nöbetleri görülebilir. Bu dönemde sabırlı ve sakin yaklaşım ebeveynler için önemlidir.
Beslenme düzeni sağlıklı büyümenin temelini oluşturur. İştahsızlık sık rastlansa da düzenli öğünler ve çeşitli gıdalarla bu durum dengelenebilir. Süt, sebze ve meyve tüketimi ihmal edilmemelidir.
20 Aylık Bebek Gelişimi Nasıl Olur?
20 aylık bir çocuğu gözlemlemek, adeta aynı anda birkaç farklı yöne doğru koşan bir enerji yumağını izlemek gibidir. Bu dönem, gelişimin en dinamik, en karmaşık ve bazen de en çelişkili evrelerinden biridir. Çocuğunuz bir yandan yürüme gibi daha yeni ustalaştığı bir beceriyi mükemmelleştirirken, diğer yandan koşma, tırmanma ve hatta ilk basit cümleleri kurma gibi çok daha ileri seviye yetenekler için adımlar atar. Bu gelişimsel patlama her zaman pürüzsüz bir şekilde ilerlemez; tam tersine, bu yaşın en belirgin özelliği, içsel gerilimlerin su yüzüne çıkmasıdır.
Bu dönemi en iyi tanımlayan şeylerden biri, çocuğunuzun zihnindeki büyük istekler ile bedeninin ve dil becerilerinin sunduğu imkanlar arasındaki farktır. Ulaşmak istediği o raftaki oyuncak, anlatmak istediği o karmaşık düşünce, yapmak istediği o büyük iş… Zihni yapabileceklerini hayal ederken, bedeni veya kelimeleri henüz ona yetişemez. İşte bu durum derin bir hayal kırıklığına ve meşhur öfke nöbetlerine zemin hazırlar. Aynı zamanda, sosyal ve duygusal dünyasında da benzer bir gelgit yaşanır. Bir yanda “ben yapacağım,” “o benim,” “hayır!” nidalarıyla ilan ettiği güçlü bir bağımsızlık arzusu vardır. Diğer yanda ise, özellikle yeni veya belirsiz durumlarda, ebeveynine daha da sıkı sarıldığı, ondan bir an bile ayrılmak istemediği yoğun bir bağlılık ihtiyacı kendini gösterir.
Bu bilişsel ve duygusal fırtına, davranışlarına da yansır. Gelişen hayal gücü, ona yeni oyunlar oynamayı öğretirken aynı zamanda daha önce aklına bile gelmeyen korkular yaratır. Elektrik süpürgesinin sesi, banyonun gideri veya karanlık bir oda, onun için birdenbire dev bir canavara dönüşebilir. Çünkü beyni henüz mantıksal süzgeçten geçirme ve gerçek ile hayali ayırt etme konusunda olgunlaşmamıştır. İşte tüm bu hızlı büyüme motor, dil, bilişsel alanlarda yaşanırken; duyguları kontrol etme ve dürtülerine hakim olma becerisi henüz çok geridedir. Bu da gelişimsel olarak tamamen normal kabul edilen ama ebeveynler için oldukça zorlayıcı olabilen vurma, ısırma, ani ruh hali değişimleri ve uyku sorunları gibi davranışları beraberinde getirir.
Bu noktada hekimlerin rolü, bu çalkantılı gibi görünen dönemin aslında ne kadar normal ve gerekli olduğunu ailelere anlatmaktır. Her kontrolde, çocuğunuzun gelişimini yakından gözlemleyerek ve sizin endişelerinizi dinleyerek, normal gelişimsel farklılıklar ile gerçekten üzerinde durulması gereken “kırmızı bayrakları” ayırt etmeye çalışırız. 18. ve 24. aylarda yapılan standart tarama testleri de bu sürecin önemli bir parçasıdır ve olası riskleri erken dönemde saptamamıza yardımcı olur. Bu dönemin karmaşık ve çelişkili doğasını anlamak, çocuğunuza en doğru şekilde rehberlik etmenin ve gerektiğinde onu erken müdahale hizmetleriyle buluşturmanın ilk adımıdır.
20 Aylık Bebek Neler Yapar ?
20 aylık bebekler hem fiziksel olarak daha hareketli hale gelir hem de sosyal becerilerinde ilerleme gösterir. Dil gelişimi hızlanırken, bağımsızlık arzusu da artar. İşte 20 aylık bir bebeğin gösterebileceği bazı davranışlar:
- Koşma, tırmanma ve dans etme gibi aktiviteleri yapabilir.
- 20–30 kelimeyi anlayabilir ve aktif olarak kullanabilir.
- Nesneleri eşleştirme ve sınıflandırma eğilimindedir.
- Basit cümleler kurmaya başlayabilir.
- Oyuncakları amacına uygun ve yaratıcı şekilde kullanır.
- Taklit oyunlarında daha fazla hayal gücü kullanır.
- Giyinme ve soyunmada yardıma ihtiyaç duyar ama çaba gösterir.
20 Aylık Bebeğin Zihinsel Gelişimi Nasıl Olur?
20 aylık bir çocuğun zihni, adeta her gün yeni bağlantılar kuran, sürekli çalışan bir şantiye gibidir. Bu dönemde dil, problem çözme ve hayal kurma yeteneklerinde inanılmaz bir ilerleme kaydedilir. Çocuğunuzun dünyayı anlama ve onunla etkileşim kurma şekli gözle görülür biçimde değişir. 18-24 ay arası, adeta bir “dil patlaması” dönemidir ve 20 aylık bir bebek tam da bu patlamanın merkezindedir. Kelimeleri bir sünger gibi emer ve duyduğu her şeyi tekrar etmeye çalışır.
Ancak unutmayın anlama becerisi (alıcı dil), her zaman konuşma becerisinden (ifade edici dil) bir adım öndedir. Yani çocuğunuz, henüz söyleyemediği pek çok kelimeyi ve komutu aslında anlıyor olabilir. Bu dönemde çocuğunuz artık basit bir kaşif değil aynı zamanda küçük bir bilim insanıdır. Nesnelerin nasıl çalıştığını anlamak için onları söker, takar, içine bakar ve her düğmeye basmaya çalışır. Bu merak, onun neden-sonuç ilişkisini öğrenme biçimidir. Belki de en sihirli gelişim ise hayali oyunların başlamasıdır. Bir bloğun araba, boş bir bardağın süt dolu olması, onun için artık çok normaldir. Bu sembolik düşünce, gelecekteki soyut düşünme ve sosyal becerilerinin temelini oluşturur.
Bu dönemde gözlemleyebileceğiniz bazı önemli zihinsel gelişim basamakları şunlardır:
Dil ve İletişim Becerileri
- “Anne” ve “baba” dışında en az 12-15 kelime söyleyebilme
- “Daha su,” “top bitti” gibi iki kelimelik basit cümleler kurmaya başlama
- Jestler olmadan “ayakkabını getir” gibi tek aşamalı komutları anlama ve yerine getirme
- İstendiğinde vücudunun 3 ila 5 bölümünü gösterebilme
- Resimli bir kitaptaki tanıdık nesneleri parmağıyla işaret edebilme
- Duyduğu kelimeleri ve sesleri sık sık taklit etme
- Öpücük gönderme veya “evet” anlamında başını sallama gibi daha karmaşık jestler kullanma
Problem Çözme ve Akıl Yürütme
- Oyuncakları parçalarına ayırıp tekrar birleştirmeye çalışma
- Düğmelere basarak, anahtarları çevirerek oyuncakları çalıştırmayı deneme
- Bir elinde bir nesneyi tutarken diğer eliyle bir işlem yapabilme (örneğin bir kutuyu tutup kapağını açma)
- Basit, üç parçalı bir yapbozu tamamlayabilme
- Ulaşamadığı bir şeye erişmek için sandalye veya kutu gibi bir nesnenin üzerine çıkmayı akıl etme
- Nesneleri renk veya şekil gibi temel özelliklerine göre gruplamaya başlama
Oyun Becerileri
- Boş bir bardaktan içiyormuş gibi yapma
- Bir oyuncak bebeği veya hayvanı besliyormuş gibi yapma
- Oyuncak bir telefonla konuşma
- Bir bloğu veya kutuyu araba gibi sürme
Gelişimde her çocuğun kendi hızında ilerlediğini unutmamakla birlikte bazı belirtiler daha yakından takip edilmeyi gerektirebilir. Aşağıdaki durumlar gözlemleniyorsa, bir uzmana danışmak faydalı olacaktır.
Dikkat Edilmesi Gereken Gelişimsel İşaretler (Kırmızı Bayraklar)
- 18 aylık olduğu halde en az 6 kelime kullanmıyor olması
- İki kelimelik basit cümleler kurmaya hiç yeltenmemesi (24. aya kadar hala yoksa mutlaka değerlendirilmelidir)
- Başkalarının sözlerini veya hareketlerini taklit etmemesi
- Kaşık, tarak, telefon gibi günlük nesnelerin ne işe yaradığını anlamıyor gibi görünmesi
- Basit ve tek adımlı komutları anlayıp yerine getirememesi
- Hiç “mış gibi” oyunlar (hayali oyun) oynamaması
20 Aylık Bebeğin Fiziksel Gelişimi Nasıl Olur?
20 aylık bir çocuk, artık adımlarını yeni atan bir bebek değildir; o, hareket halindeki bir enerji topudur. Fiziksel gelişim bu ayda, kaba motor becerilerin (büyük kas gruplarının kullanımı) daha akıcı ve koordineli hale gelmesi ve ince motor becerilerin (el ve parmak kullanımı) giderek hassaslaşması üzerine odaklanır. Yürüyüşü artık çok daha dengelidir, daha az düşer ve adeta bir yerden bir yere koşarak gider. Elbette bu koşular sırasında ani duruşlar veya dönüşler hala biraz acemice olabilir, ama bu onun keşfetme arzusunu hiç azaltmaz.
Mobilyalara tırmanmak, onun için adeta bir dağcılık sporu gibidir. Koltukların üzerine çıkıp inmek, alçak sandalyeleri aşmak artık yardımsız yapabildiği şeylerdir. Merdivenler de onun için yeni bir macera alanıdır. Çoğu çocuk bu ayda bir yere tutunarak merdivenleri çıkabilir. Elleri de artık çok daha marifetlidir. Blokları üst üste dizerek kuleler yapmak, en sevdiği oyunlardan biri haline gelir. Kaşıkla kendini beslemeye çalışırken etraf biraz kirlenebilir ama bu bağımsızlaşma yolundaki önemli bir adımdır. Kalemi eline aldığında ise amaçsız karalamalardan ziyade, bilinçli çizgiler çizmeye çalıştığını görebilirsiniz.
Bu dönemdeki temel fiziksel gelişim basamaklarını şöyle sıralayabiliriz.
Kaba Motor Becerileri (Büyük Kas Gelişimi)
- Düşmeden, dengeli bir şekilde koşabilme
- Oyun sırasında çömelip tekrar kolayca ayağa kalkabilme
- Yardım almadan koltuk gibi mobilyalara tırmanıp inebilme
- Tutunarak merdiven çıkabilme
- Büyük bir topa ileri doğru tekme atabilme
- Yürürken arkasından ipli bir oyuncağı çekebilme
- Her iki ayağını yerden keserek zıplama denemeleri yapma
İnce Motor Becerileri (El ve Parmak Gelişimi)
- Dört veya daha fazla bloğu üst üste koyarak kule yapabilme
- Kalemle bilinçli karalamalar yapma, dikey çizgiler çizmeye çalışma
- Kitap sayfalarını çevirebilme (bazen birden fazla sayfayı aynı anda)
- Kaşığı ağzına daha isabetli götürebilme
- Giyinirken kollarını ve bacaklarını uzatarak yardımcı olma
Her çocuğun gelişim hızının farklı olduğunu bir kez daha hatırlatmakla birlikte bazı motor beceri işaretleri daha dikkatli bir değerlendirme gerektirebilir. Aşağıdaki durumlar varlığında hekiminize danışmanız önemlidir.
Dikkat Edilmesi Gereken Gelişimsel İşaretler (Kırmızı Bayraklar)
- Hala dengeli bir şekilde yürüyemiyor olması veya sürekli parmak ucunda yürümesi
- En az iki bloğu üst üste koyamaması
- Küçük nesneleri kavramakta ve tutmakta belirgin zorluk yaşaması
Vücudunun bir tarafını diğerine göre belirgin şekilde daha az kullanması veya bu yaşta çok keskin bir el tercihi göstermesi (gerçek el dominansı genellikle 2 yaşından sonra netleşir, erken ve keskin bir tercih diğer tarafta bir sorun olabileceğinin işareti olabilir).
20 Aylık Bebeğin Sosyal Gelişimi ve Becerileri
20 aylık çocuğunuzun sosyal ve duygusal dünyası, birbiriyle çelişen güçlü duyguların bir dans sahnesi gibidir. Bu dönem, onun “birey” olma yolundaki en önemli adımlarını attığı, benlik algısının filizlendiği bir zamandır. Artık kendisinin annesinden ve babasından ayrı bir varlık olduğunu anlar. Bu da beraberinde müthiş bir bağımsızlık arzusunu getirir. Her şeyi “ben yapacağım” diye tutturması, en sevdiği kelimenin “hayır” olması ve “benim!” diyerek oyuncaklarına sıkı sıkıya sarılması, bu sağlıklı benlik gelişiminin en net işaretleridir.
Ancak bu bağımsızlık madalyonunun bir de diğer yüzü vardır: yoğun bağlılık ihtiyacı. Çocuğunuz bir yandan özgürce keşfetmek için sizden uzaklaşırken, bir yandan da sürekli göz ucuyla sizi kontrol eder. “Annem/Babam hala orada mı, güvende miyim?” diye bakar. Bu onun güvenli limanından çok uzaklaşmadan dünyayı keşfetme yöntemidir. Başka çocuklara ilgi duymaya başlar, onların yanında olmaktan heyecanlanır. Ancak bu birlikte oynadıkları anlamına gelmez. Genellikle “paralel oyun” oynarlar; yani aynı ortamda, benzer oyuncaklarla ama her biri kendi oyununda, birbirine karışmadan oynarlar. Paylaşmak veya sıra beklemek gibi kavramlar için henüz çok erkendir.
Bu dönemde duygular bir şelale gibi akar. Bir an kahkahalarla gülerken, bir sonraki an en küçük bir hayal kırıklığıyla gözyaşlarına boğulabilir. Bu hızlı duygu geçişleri tamamen normaldir. Vurma, ısırma gibi davranışlar genellikle kötü niyetten değil kelimelere dökemediği öfke, hayal kırıklığı veya ihtiyacını anlatamamanın getirdiği çaresizlikten kaynaklanır. Empatinin ilk tohumları da bu dönemde atılır. Başka birinin üzüldüğünü gördüğünde durup bakabilir, hatta kendisi de üzgün bir ifade takınabilir.
Bu dönemdeki sosyal ve duygusal gelişimde gözlemleyebileceğiniz bazı önemli noktalar şunlardır:
Benlik ve Bağımsızlık
- Kendi adını bilme ve tepki verme
- “Ben,” “benim” gibi zamirleri kullanmaya başlama
- İşleri kendi başına yapma konusunda ısrarcı olma
- Sık sık “hayır” diyerek kendi isteklerini belli etme
Sosyal Etkileşim
- Diğer çocuklara ilgi gösterme ve onları izleme
- Diğer çocukların yanında ama onlarla birlikte olmadan oynama (paralel oyun)
- Ev işleri gibi günlük aktivitelerde yetişkinleri taklit etme
- Tanıdık kişilere sarılarak veya öperek sevgi gösterme
Duygusal Gelişim
- Hızlı ve ani ruh hali değişimleri yaşama
- Hayal kırıklığı yaşadığında vurma, ısırma gibi tepkiler verme
- İstekleri olmadığında öfke nöbetleri geçirme
- Empatinin ilk belirtilerini gösterme (birisi ağladığında üzülme gibi)
- Daha önce korkmadığı şeylerden (yüksek sesler, hayvanlar, karanlık vb.) korkmaya başlama
Sosyal ve duygusal gelişim, çocuğunuzun ruh sağlığının temelini oluşturur. Bu nedenle aşağıdaki belirtiler bir uzmana danışmayı ve daha yakından bir değerlendirme yapılmasını gerektiren önemli işaretlerdir.
Dikkat Edilmesi Gereken Gelişimsel İşaretler (Kırmızı Bayraklar)
- Diğer çocuklara hiç ilgi göstermemesi veya onlardan sürekli kaçınması
- Göz teması kurmaktan ısrarla kaçınması
- Üzgün veya korkmuş olduğunda tanıdık ve güvenilir yetişkinlerden teselli aramaması
- Duygularını (sevinç, öfke, şaşkınlık) pek göstermemesi
- Başkalarının hareketlerini veya sözlerini hiç taklit etmemesi
- İlgisini çeken bir şeyi parmağıyla size göstermemesi
- Hiç hayali oyun oynamaması
- Daha önce kazandığı dil veya sosyal becerilerde gerileme olması (konuşurken susması, göz teması kurarken kesmesi gibi)
20 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olur?
- ay, uyku konusunda aileler için en zorlayıcı dönemlerden biri olabilir. Eğer çocuğunuzun uyku düzeni son zamanlarda bozulduysa, yalnız değilsiniz. Bu yaş, genellikle “18 ay uyku gerilemesi” olarak bilinen ve aslında gelişimsel ilerlemelerin bir yansıması olan bir döneme denk gelir. Çocuğunuzun artan bağımsızlık arzusu (“uyumak istemiyorum!”) ile tırmanan ayrılık kaygısı (“beni bırakma!”), yatma zamanını bir güç savaşına dönüştürebilir. Gelişen hayal gücü, kabusları ve karanlık korkusunu beraberinde getirebilir. Ayrıca fiziksel olarak güçlendiği için yataktan tırmanıp çıkma gibi yeni ve tehlikeli bir beceri de edinebilir.
Bu dönemde çoğu çocuk, gündüzleri iki kısa uyku yerine, öğle saatlerinde tek ve daha uzun (1.5-3 saat arası) bir uykuya geçer. Bu da uyanık kaldığı sürenin (uyanıklık penceresi) uzamasına neden olur. 20 aylık bir çocuk için ideal uyanıklık penceresi yaklaşık 5-6 saattir. Bu yatma saatinin eskisine göre biraz daha ileriye kaydırılması gerektiği anlamına gelebilir.
Bu dönemde sıkça karşılaşılan uyku sorunları şunlardır:
- Yatma saatine karşı direnme
- Gece sık sık uyanma
- Karanlıktan veya yalnız kalmaktan korkma
- Yataktan tırmanarak çıkmaya çalışma
- Sadece ebeveyn yardımıyla (sallanarak, emerek vb.) uykuya dalabilme
Tüm bu zorluklara rağmen, tutarlı ve sabırlı bir yaklaşımla sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak mümkündür. İşte size yardımcı olabilecek bazı stratejiler.
- Sakinleştirici Bir Rutin Oluşturun
Her akşam aynı saatte ve aynı sırayla tekrarlanan aktiviteler belirleyin (örneğin; banyo, pijama, diş fırçalama, kitap okuma, ninni).
Bu rutin, çocuğunuza uykunun yaklaştığı sinyalini verir ve onu rahatlatır.
- Tutarlı Saatler Belirleyin
Hafta sonları dahil, her sabah yaklaşık aynı saatte uyanmasını sağlayın.
Gündüz uykusunu ve gece yatış saatini de mümkün olduğunca sabit tutun. Bu vücudunun iç saatini düzenler.
- Kendi Başına Uyumayı Öğretin
Çocuğunuzu yatağına uykulu ama henüz tam uyumamışken koyun.
Bu gece uyandığında sizin yardımınız olmadan tekrar uykuya dalabilme becerisini kazanması için çok önemlidir.
- Korkularına Karşı Anlayışlı Olun
Karanlıktan korkuyorsa basit bir gece lambası kullanın.
Kabus gördüğünde yanına gidip sakin ve kısa cümlelerle onu rahatlatın, güvende olduğunu hissettirin.
- Yataktan Tırmanmayı Engelleyin
Beşik yatağını en alçak seviyeye indirin.
Yatağın içinde basamak olarak kullanabileceği büyük oyuncakları veya yastıkları kaldırın.
Eğer tırmanmaya devam ederse, her seferinde sakinliğinizi koruyarak ve çok az etkileşim kurarak onu yatağına geri koyun. “Şimdi uyku zamanı” gibi net ve kısa bir ifade kullanın.
20 Aylık Bebek Kilosu Ortalama Ne Kadar Olur?
20 aylık bir bebeğin kilosu, genetik yapısı, beslenmesi ve genel sağlık durumu gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. “Ortalama” bir değer vermek gerekirse, bu sadece genel bir referans noktasıdır. Asıl önemli olan çocuğunuzun kendi büyüme eğrisinde sağlıklı bir şekilde ilerlemesidir.
Hekiminiz her kontrolde çocuğunuzun kilosunu ölçer ve bunu Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) büyüme eğrilerine işler. Bu eğriler, çocuğunuzun kendi yaşıtlarına göre hangi yüzdelik dilimde olduğunu gösterir. Tek bir ölçümden çok daha değerli olan bu noktaların zaman içinde oluşturduğu çizgidir. Bu çizginin tutarlı bir şekilde yukarı doğru gitmesi, sağlıklı büyümenin en önemli göstergesidir.
Ortalama değerler ve tipik aralıklar şöyledir.
- Erkek Çocuklar: Ortalama kilo yaklaşık 11.4 kg’dır.
Tipik kilo aralığı genellikle 9 kg ile 14 kg arasındadır.
- Kız Çocuklar: Ortalama kilo yaklaşık 10.7 kg’dır.
Tipik kilo aralığı genellikle 8.4 kg ile 13.6 kg arasındadır.
20 Aylık Bebek Boyu Ortalama Ne Kadar Olur?
Tıpkı kiloda olduğu gibi, 20 aylık bir bebeğin boyu da bireysel farklılıklar gösterir. Boy uzunluğu büyük ölçüde genetik mirasa bağlıdır, ancak yeterli ve dengeli beslenme ile genel sağlık durumu da büyümeyi doğrudan etkiler. Çocuğunuzun boyunu bir önceki veya bir sonraki aydaki çocuklarla kıyaslamak yerine, kendi gelişim çizgisini takip etmek en doğrusudur.
Hekiminiz, çocuğunuzun boyunu da düzenli olarak ölçerek büyüme eğrilerine işler. Bu takipler, büyümede herhangi bir yavaşlama veya duraklama olup olmadığını erken dönemde fark etmemizi sağlar. Çocuğunuzun kendi persentil (yüzdelik) eğrisinde istikrarlı bir şekilde ilerlemesi, her şeyin yolunda olduğunun en iyi işaretidir.
Ortalama değerler ve tipik aralıklar aşağıdaki gibidir:
- Erkek Çocuklar: Ortalama boy yaklaşık 84.2 cm’dir.
Tipik boy aralığı genellikle 78.7 cm ile 90.2 cm arasındadır.
- Kız Çocuklar: Ortalama boy yaklaşık 82.7 cm’dir.
Tipik boy aralığı genellikle 76.2 cm ile 88.9 cm arasındadır.
20 Aylık Bebek Günde Ne Kadar Uyur?
20 aylık bir çocuğun genel sağlık ve gelişimi için yeterli uyku alması kritik öneme sahiptir. Bu yaştaki bir çocuğun 24 saatlik bir gün içinde toplam uyku ihtiyacı ortalama 11 ila 14 saattir.
Bu toplam uyku süresinin tipik dağılımı şöyledir.
Gece Uykusu
- Genellikle 10 ila 12 saat sürer.
Gündüz Uykusu
- Genellikle tek bir şekerleme şeklinde olup 1.5 ila 3 saat arasında değişir.
Her çocuğun uyku ihtiyacının biraz farklı olabileceğini unutmayın. Önemli olan çocuğunuzun gün içinde uyanıkken keyifli, enerjik ve öğrenmeye açık olmasıdır.
20 Aylık Bebeklerin Aşı Takvimi Nasıldır?
- ay için özel olarak planlanmış bir aşı yoktur. Ancak bu dönem, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın aşı takviminde 18. ayda yapılması gereken pekiştirme dozlarının veya eksik kalmış aşıların tamamlanması için önemli bir zamandır. Eğer çocuğunuzun 18. ay aşıları henüz yapılmadıysa, 20 aylıkken yapılması uygun olacaktır. Her kontrolde hekiminiz veya aile sağlığı merkeziniz, çocuğunuzun aşı kartını kontrol ederek güncel durumu değerlendirecektir.
20 aylık bir çocuğun aşı takviminde yer alabilecek veya tamamlanması gerekebilecek aşılar şunlardır:
- Ayda Yapılması Gereken Aşılar
DaBT-İPA-Hib (Beşli Karma Aşı – Difteri, Aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Hemofilus İnfluenza Tip b) – Pekiştirme dozu
OPA (Oral Polio Aşısı – Canlı Çocuk Felci Aşısı) – İkinci doz
Duruma Göre Gerekebilecek Diğer Aşılar
- Hepatit A: İlk dozu 18. ayda, ikinci dozu 24. ayda yapılır. Eğer ilk doz yapılmadıysa 20. ayda başlanabilir.
- İnfluenza (Grip Aşısı): 6 aydan büyük tüm çocuklara her yıl grip mevsiminde (genellikle sonbahar aylarında) yapılması önerilir.
- Suçiçeği (Varisella): 12. ayda tek doz olarak yapılır. Eğer yapılmadıysa tamamlanabilir.
- KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak): İlk dozu 12. ayda yapılır. Eğer eksikse tamamlanmalıdır.
- KPA (Konjuge Pnömokok Aşısı): Pekiştirme dozu 12. ayda yapılır. Eğer eksikse tamamlanmalıdır.
- COVID-19: Sağlık otoritelerinin güncel önerileri doğrultusunda, 6 aydan büyük çocuklar için önerilebilir.
Çocuğunuzun sağlığı için aşı takvimini düzenli olarak takip etmek ve aşılarını zamanında yaptırmak hayati önem taşır. Aşılar hakkında herhangi bir sorunuz veya endişeniz varsa, bunu hekiminizle konuşmaktan çekinmeyin. Bu yaşta çocuklar yaklaşık 15-30 kelimeyi aktif kullanabilir. Basit yönergeleri anlayarak yerine getirebilir. İsteklerini kelimelerle ifade etmeye başlar ve çevresinden duyduğu kelimeleri taklit eder. Çocuk bu dönemde bağımsız yürür, kısa mesafelerde koşar ve oyuncaklarını itip çekebilir. Elleriyle blok dizme, sayfa çevirme ve kaşıkla yemek yeme gibi ince motor beceriler de hızla gelişir. Başka çocuklarla yan yana oynar, ancak paylaşma becerisi gelişmemiştir. Anne-babaya bağlılık devam eder. Basit yönergeleri takip etme ve taklit etme davranışları sosyal becerilerin temelini oluşturur. Bu yaşta bebekler genellikle 12-14 saat uykuya ihtiyaç duyar. Çoğunlukla gündüz iki uykudan tek uykuya geçiş sürecindedirler. Düzenli uyku rutini hem öğrenme hem de davranış gelişimini destekler. Artık aile yemeklerine daha çok uyum sağlar. Çiğneme becerisi geliştiği için farklı besin gruplarını tüketebilir. Süt ürünleri, protein kaynakları, sebze, meyve ve tahıllardan oluşan dengeli öğünler sunulmalıdır. Çoğu çocuk için bu yaş erken kabul edilir. Ancak kas kontrolü, tuvalete ilgi ve basit yönergeleri anlama gibi işaretler varsa deneme yapılabilir. Çocuğun hazırbulunuşluğu önemlidir. Eğer çocuk 15’ten az kelime söylüyorsa, basit yönergeleri anlamıyorsa veya iletişim kurmaktan kaçınıyorsa dil gelişiminde gecikme olabilir. Böyle bir durumda uzman değerlendirmesi gerekir. Boyama yapmak, hamurla oynamak, kitap sayfalarını çevirmek el-göz koordinasyonunu güçlendirir. Günlük oyunlara bu aktivitelerin dahil edilmesi ince motor gelişimini hızlandırır. Bu yaşta bağımsızlık isteği arttığı için öfke nöbetleri sık görülebilir. Sınır koymak, sabırlı yaklaşmak ve sakin bir şekilde yönlendirmek bu sürecin yönetilmesine yardımcı olur. Motor becerilerde, konuşmada veya sosyal iletişimde geri kalma görülüyorsa gelişimsel bir sorun olabilir. Özellikle göz teması kurmama ve yönergelere uymama belirtileri dikkatle izlenmelidir.Sıkça Sorulan Sorular
20 aylık bebeklerde dil gelişimi nasıl olur?
20 aylık bebeklerde motor gelişim nasıldır?
20 aylık bebeklerde sosyal gelişim nasıl gözlenir?
20 aylık bebeklerde uyku düzeni nasıl olmalı?
20 aylık bebeklerde beslenme düzeni nasıl olmalı?
20 aylık bebeklerde tuvalet eğitimi başlatılabilir mi?
20 aylık bebeklerde dil gecikmesi nasıl anlaşılır?
20 aylık bebeklerde ince motor becerileri nasıl desteklenir?
20 aylık bebeklerde öfke nöbetleri normal midir?
20 aylık bebeklerde gelişim geriliği nasıl fark edilir?

